Vấn đề thay thế sợi amiăng bằng các loại sợi khác trong tấm lợp xi măng sợi

(PGS.TS. Lương Đức Long; TS. Vũ Hải Nam Viện Vật liệu Xây dựng) – Tấm lợp xi măng sợi amiăng (tấm AC) đã được sử dụng hơn 100 năm nay ở nhiều nước trên thế giới. Trước những năm 70 của thế kỷ XX, người ta chưa phân biệt được sợi amiăng chrysotile (amiăng trắng) và amfibole (amiăng nâu và xanh) nên cả hai loại sợi này đều được dùng trong sản xuất tấm lợp xi măng sợi và nhiều lĩnh vực khác. Hệ quả là, đã có rất nhiều người mắc bệnh ung thư trung biểu mô hoặc ung thư phổi do tiếp xúc với amiăng. Tuy nhiên, khi khoa học phát triển, người ta đã bắt đầu phân biệt sự khác nhau về thành phần hóa học, cấu trúc và tác động của chúng đến môi trường và sức khỏe con người, giữa hai nhóm sợi khoáng này.

Nghiên cứu bước đầu đánh giá tình hình sức khỏe người dân sử dụng sản phẩm tấm lợp amiang xi măng tại xã Tân Trịnh, huyện Quang Bình, tỉnh Hà Giang

(BS.TS Lê Thị Hằng, GS. TS Trương Việt Dũng và CS) – Bằng phương pháp nghiên cứu dịch tễ học mô tả có phân tích, sử dụng kết hợp mô tả cắt ngang và mô tả tương quan, thu thập các thông tin định tính và định lượng chúng tôi tiến hành nghiên cứu bước đầu đánh giá tình hình sức khỏe người dân sử dụng sản phẩm tấm lợp amiăng xi măng tại xã Tân Trịnh, huyện Quang Bình, tỉnh Hà Giang trong 5 năm (2010 – 2014), nhằm góp phần đánh giá ảnh hưởng của amiăng trắng (chrysotile) đối với sức khỏe con người đặc biệt là người sử dụng tấm lợp amiăng xi măng:

Sợi gốm

Một số loại sợi gốm có khả năng chịu nhiệt và bền hóa chất cao, tính giữ nhiệt và dẫn nhiệt thấp, bền với sốc nhiệt.

Sợi cacbon và than chì

Sợi cacbon, bao gồm các loại sợi than chì có đặc tính nổi bật như độ cứng và độ bền kéo cao, tương đối trơ với các điều kiện môi trường khác nhau.

Sợi polypropylene và sợi polyethylene

Sợi polypropylen và những lớp màng cắt nhỏ được dùng để gia cố các sản phẩm lát sàn và các loại nỉ lót. Còn sợi polyethylene không thể thay thế sợi amiăng chrysotile trong gia cố sản phẩm fibro xi măng bởi mô đun đàn hồi thấp.

Sợi thép

Sợi thép không được sử dụng để thay thế sợi amiăng chrysotile mặc dù chúng bền và chịu nhiệt, sẵn có và chi phí thấp, do chúng không đủ bền chống rỉ.

Sợi nylon

Sợi nylon là một trong những sợi polyme đầu tiên được thử nghiệm thay thế sợi amiăng trắng trong sản xuất sản phẩm fibro xi măng.

Sợi PVA (polyvinyl alcohol)

Sợi PVA (polyvinyl alcohol) có độ chịu tải cao và độ co giãn dưới tải thấp, nhờ đó chúng có sức bền (hay còn gọi là khả năng gia cố vật liệu tổng hợp).

Sợi aramid (kevlar)

Sợi aramid được biết đến rộng rãi với tên thương mại là kevlar, là chất hương liệu polyimit và sản xuất dưới dạng sợi đơn hoặc dạng bột.

Sợi xenlulô

Các sợi xenlulô, bao gồm sợi gỗ, xơ cotton, sợi cotton, sợi xơ dừa và sợi xidan được sử dụng như là vật liệu thay thế sợi amiăng trong sản xuất các sản phẩm dạng tấm fibro xi măng, sản xuất giấy, thiết bị lọc, các sản phẩm bằng nỉ. Tại Kenya, sợi xidan được sử dụng để sản xuất tấm lợp fibro xi măng dạng sóng.

Sợi thủy tinh

Sợi thủy tinh có chi phí tương đối thấp, độ bền cao, bền khi nhiệt độ tăng và ổn định về kích thước.