Amiăng (hay còn gọi là asbestos) là tên gọi chung của loại sợi khoáng silicate, được bắt nguồn từ tiếng Hi Lạp cổ có nghĩa là “không thể bị phá hủy”. Trên thực tế sợi amiăng được chia thành hai nhóm chính là nhóm amphibole và nhóm serpentine. Mặc dù có cùng chung tên thương mại là amiăng, nhưng amiăng amphibole (amiăng nâu, xanh) và amiăng chrysotile (amiăng trắng) là hai nhóm sợi khoáng khác nhau hoàn toàn về thành phần hóa học, màu sắc, tính chất cơ lý, ứng dụng và mức độ gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

Với những đặc tính ưu việt như bền, dai, chịu nhiệt, amiăng đã từng được người La Mã sử dụng để làm vải, bấc đèn. Người Hy Lạp cổ cũng dệt sợi amiăng vào vải nhằm làm tăng độ bền cho sản phẩm. Đến thời kỳ Trung cổ, người ta đã biết cách dùng amiăng làm nguyên liệu may áo giáp cho các chiến binh. Một thời gian dài sau đó, người Mỹ bắt đầu sử dụng amiăng làm vật liệu cách nhiệt cho nồi hơi, lò đốt, ống dẫn máy hơi nước, lò đun hay là đường ống hơi nước. Đặc biệt, amiăng đã được sử dụng rất nhiều trong ngành công nghiệp đóng tàu thời kỳ Chiến tranh Thế giới thứ II. Các ứng dụng tiên tiến của amiăng được phục vụ cho sản xuất các sản phẩm fibrô xi măng như ống nước, tấm lợp, ngói dùng trong xây dựng.

Do có khả năng thâm nhập vào cơ thể và gây ra các tổn thương nghiêm trọng về phổi sau 10 – 20 năm ủ bệnh nên nhóm sợi amiăng amphibole (amiăng nâu và xanh) đã bị cấm sử dụng dưới mọi hình thức ở nhiều quốc gia trên thế giới kể từ những năm 1980. Trong khi đó, nhóm sợi amiăng serpentine (sợi chrysotile hay còn gọi là amiăng trắng) vẫn đang được sử dụng một cách an toàn và có kiểm soát. Các nghiên cứu khoa học trong nước và quốc tế đến nay chưa tìm thấy bằng chứng bệnh tật do phơi nhiễm amiăng trắng gây ra.

Hiện nay, amiăng trắng vẫn đang được khai thác tại Brazil, Trung Quốc, Nga, Kazakhstan, Zimbabwe, Ấn Độ trong khi các mỏ amiăng nâu và xanh nằm phần lớn ở Nam Phi và Úc đã bị đóng cửa vào cuối thế kỷ 20.

Châu Á hiện là thị trường tiêu thụ amiăng trắng lớn nhất thế giới, đứng đầu là Trung Quốc, tiếp theo là Ấn Độ, Thái Lan. Tại các quốc gia đang tăng trưởng mạnh mẽ này, amiăng trắng đóng một vai trò quan trọng không thể thiếu trong ngành công nghiệp vật liệu xây dựng, sản phẩm chống ma sát, sản phẩm dệt may. Vật liệu xây dựng làm từ amiăng trắng là lựa chọn chủ yếu cho tầng lớp thu nhập thấp bởi chi phí rẻ và có các tính năng ưu việt phù hợp với điều kiện kinh tế và môi trường. Tòa án Tối cao Ấn Độ vào tháng 01/2011 đã bác bỏ yêu cầu của các Tổ chức Phi chính phủ trong việc cấm sử dụng các loại amiăng. Các nước Singapore, Đài Loan, Mông Cổ đã từng cấm amiăng trắng, nhưng sau đó đã rút lại lệnh cấm từ năm 2010 và 2011.

Châu Âu gắn với câu chuyện về amiăng bằng lịch sử sử dụng amiăng nâu và xanh không có kiểm soát dẫn đến một tỷ lệ lớn người lao động tiếp xúc với loại sợi này đã mắc các bệnh về đường hô hấp như u trung biểu mô, ung thư phổi. Năm 1999, Ủy ban Châu Âu đã ban bố lệnh cấm sử dụng amiăng trong mọi lĩnh vực đời sống đến các nước thành viên.

Cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG) như Nga, Kazakhstan, v.v…là các nước có mỏ amiăng trắng với trữ lượng lớn nhất thế giới. Tại Nga, do chỉ khai thác và sử dụng amiăng trắng nên mặc dù thành phố Asbest nằm ngay bên cạnh khu mỏ dài 8km và rộng 2km với hơn 68.000 người dân đang sinh sống và làm việc ổn định, nhưng những biểu hiện mắc các bệnh về phổi hầu như không có. Cho đến nay, ngành công nghiệp amiăng trắng tại Nga này đã có hơn 125 năm kinh nghiệm, chiếm 80% nguồn lực kinh tế quốc gia, chiếm 50% sản lượng chrysotile trên toàn cầu và sử dụng 500.000 người lao động.

Tại khu vực Châu Mỹ La tinh, ngoài một số nhỏ các quốc gia đã đưa ra lệnh cấm tất cả các loại amiăng, đa số các quốc gia còn lại như Brazil, Mexico, Cuba, v.v…amiăng trắng vẫn đóng vai trò quan trọng trong một số ngành công nghiệp.

Hai quốc gia vùng Bắc Âu là Mỹ và Canada, sau một thời gian dài tranh cãi vẫn tiếp tục cho sử dụng amiăng trắng trong sản xuất các sản phẩm. Đặc biệt nước Mỹ cấm amiăng từ những năm 1980 theo đề xuất của EPA, nhưng đến năm 1991, Tòa thượng thẩm Hoa Kỳ đã hủy bỏ lệnh cấm và lệnh loại bỏ dần dần amiăng vì các nghiên cứu tại Mỹ cho thấy việc sử dụng amiăng trắng có kiểm soát không gây ra bất cứ dấu hiệu bệnh tật nào tới sức khỏe con người; đặc biệt các chất được sử dụng thay thế amiăng trắng lại có chi phí cao, hiệu quả sử dụng thấp và những rủi ro tiềm ẩn đối với sức khỏe con người lại chưa được nghiên cứu.