Sự nguy hiểm của nhóm amiang màu đã bị cấm trên thế giới

Là nguyên liệu tự nhiên sở hữu nhiều đặc tính ưu việt giúp ích cho ngành công nghiệp thế giới, sợi amiang nói chung và amiang màu nói riêng đã được khai thác với quy mô lớn từ cuối thế kỷ 19.

Khác với amiang trắng (chrysotile) là nhóm sợi có thể sử dụng an toàn dưới điều kiện có kiểm soát, nhóm amiang màu (amphibole) lại trở thành “nỗi sợ hãi” của con người trong quá khứ với những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe do cấu tạo và đặc tính sợi khác biệt.

Amiang màu là gì?

Amiang màu hay amphibole là một trong hai nhóm amiang chính đã được giới khoa học phân loại chính thức. Thực tế, amiang nhóm amphibole bao gồm amosit (amiang nâu) và crocidolit (amiang xanh), thường được sử dụng trong sản xuất các sản phẩm cho tới đầu thập niên 1980. Một số sản phẩm tiêu biểu sử dụng amiang amphibole gồm có tấm cách nhiệt tỷ trọng thấp, ống xi măng amiang, vật liệu cách nhiệt và hóa chất…

Đặc điểm và tác hại của amiang màu

Các sợi amiang thuộc nhóm này có cấu tạo dạng thẳng, nhám, hình kim và chu kỳ bán tiêu hủy chậm nên rất nguy hiểm với sức khỏe con người khi không may hít phải vào phổi. Các nghiên cứu đã chỉ ra amiang màu gây ra các khối u tiềm tàng nguy cơ phát tác thành ung thư và bệnh phổi sau khoảng 10-20 năm ủ bệnh. Tại thị trấn Wittenoom ở Tây Úc, amiang xanh được khai thác từ những năm 1930. Mặc dù đem lại nguồn lợi lớn cho vùng Pilbara từ ngành công nghiệp khai thác và cung cấp hàng trăm nghìn tấn amiang nhóm amphibole cho các nước trên thế giới nhưng đến năm 2007, thị trấn này đã bị xóa bỏ trên bản đồ của nước Úc vì những mối nguy hiểm đối với sức khỏe con người.

Amiang Mau

Theo ghi nhận, amiang xanh gây ra những hệ quả nghiêm trọng cho người dân Wittenoom thời điểm bấy giờ vì điều kiện môi trường làm việc không được đảm bảo như không đủ thông thoáng để lưu thông gió, khói bụi hầm mỏ ở mức cao, thiếu phương tiện bảo hộ cá nhân. Đặc biệt ở vùng Tây Úc, tỷ lệ mắc u trung biểu mô ác tính tính theo đầu người được xác định cao nhất ở Úc cũng như trên thế giới.

Amiang màu đã bị cấm trên toàn thế giới

Hiện nay, các loại amiang màu đã bị cấm sử dụng tại tất cả các quốc gia nhưng tác hại của chúng vẫn còn hiện hữu tới ngày nay. Để đảm bảo an toàn cho con người, amiang trắng (chrysotile) nhóm serpentine là loại sợi amiang duy nhất còn được sử dụng ngày nay. Với dạng xoắn, xốp mềm, amiang trắng dễ dàng bị đào thải ra khỏi phổi từ 0,3 – 11 ngày hoặc bị phân hủy bởi môi trường axit do các đại thực bào tạo ra. Tới nay, các nghiên cứu trong và ngoài nước đều chưa phát hiện ra trường hợp bệnh ác tính nào liên quan tới amiang trắng ở cả đối tượng công nhân và người sử dụng.

Hơn nữa, công nghệ sản xuất hiện đại khép kín và tự động hóa cũng đang giúp hạn chế tối đa sự tiếp xúc của người lao động với sợi amiang. Các quy trình bảo hộ lao động, xử lý chất thải, giữ gìn vệ sinh môi trường lao động cũng được Chính phủ các nước quy định nghiêm ngặt. Vì vậy, amiang trắng vẫn cho thấy sự an toàn trong ứng dụng thực tế, trong khi việc cấm amiang màu (amphibole) được coi một nhiệm vụ bắt buộc.